Uzm. Dr. Ali Vardar
Skorbüt, geçmişte “denizci hastalığı” olarak bilinen ve C vitamini eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Uzm. Dr. Ali Vardar’a göre, bu hastalık günümüzde de, özellikle beslenme bozukluğu yaşayan bireylerde yeniden görülebilir. Hastaneden yapılan açıklamada yer alan bilgilere göre, uzun süren deniz yolculuklarında taze meyve ve sebze tüketemeyen denizcilerin korkulu rüyası olan Skorbüt, nadir de olsa hala ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
Vardar, bu gıdaların tüketilememesinin vücudun hayati fonksiyonları için gerekli C vitamini seviyesinde azalmaya neden olduğuna dikkat çekti ve şu değerlendirmede bulundu: “C vitamini vücutta sentezlenemez, bu yüzden mutlaka besinlerle dışarıdan alınmalıdır. Bu vitamin, bağ dokusunu oluşturan kolajen üretiminde, serbest radikallerin zararlı etkilerinin önlenmesinde ve demir emiliminde önemli bir rol oynar.”
Vardar, C vitamininden yetersiz bir diyetin üç ay sürmesi durumunda, vücut depolarının kritik seviyenin altına indiğini belirtti. 350 miligramın altına düşen C vitamini seviyesi, Skorbüt’ün gelişmesine neden olabilir.
Hastalığın ilk belirtileri arasında halsizlik, kırgınlık, iştahsızlık ve kilo alamama yer alırken, ilerleyen dönemlerde nefes darlığı, kemik ve kas ağrıları da ortaya çıkabilir. Vardar, ayrıca diş eti kanamaları, deri döküntüleri, duygusal değişiklikler ve yara iyileşmesinde gecikmelerin de önemli bulgular arasında olduğunu ifade etti.
C vitamini eksikliğine en sık maruz kalan gruplar arasında sadece inek sütü ile beslenen bebekler, alkol tüketimi fazla olanlar, fast food ağırlıklı beslenenler, sigara içenler, gebeler ve emziren anneler ile sindirim sistemi hastalığı olanların bulunduğunu belirten Vardar, erkeklerin günlük 90 miligram, kadınların ise 75 miligram C vitamini alması gerektiğini vurguladı. “Bu ihtiyaç, limon, greyfurt, çilek, brokoli, lahana, ıspanak ve domates gibi taze sebze ve meyvelerle kolayca karşılanabilir.”
Vardar, Skorbüt tanısında laboratuvar testlerinin her zaman kesin sonuç vermediğine dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Belirtilerle uyumlu vakalarda C vitamini takviyesiyle hızlı klinik iyileşme görülmesi tanıyı destekler. Tedavide ağızdan ya da damar yoluyla C vitamini verilmesi gerekir. Tedaviye başlandıktan sonra genellikle 24 saat içinde kanamalar durur, birkaç gün içinde kas ve kemik ağrıları hafifler, iki hafta içinde ise deri bulguları düzelir. Erken müdahale hayati öneme sahiptir.”
