Unutulmaya Yüz Tutmuş Sanatları Yaşatıyorlar
İzmir’de ikamet eden ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı olarak tanınan naht sanatı ustası Murat Vatan (48) ile kazaziye ustası Pınar Vatan (46) çifti, Tire’deki tarihi Kutu Han’da bulunan atölyelerinde, eski sanatlarını yaşatmaya çalışıyorlar.
Naht Sanatı: Ahşap Üzerinde Eşsiz Desenler
“Çoğu kişi naht sanatını bilmiyor” diyen Murat Vatan, sanat yolculuğunu şu sözlerle ifade ediyor: “25 yıl süren laboratuvar teknisyenliği kariyerimin ardından, 1,5 yıl önce devlet memurluğundan istifa ederek tamamen naht sanatına yöneldim. Kıl testereyi kullanmayı öğrendiğimde bu sanatı keşfettim ve ilgimi çekti. 18 yıldır bu sanatı icra ediyorum. Naht, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine kadar uzanıyor ve ahşap üzerinde oygu yapma sanatı olarak tanımlanabilir. Kıl testere ile ahşapta desenleri oyarak içlerini boşaltıyoruz. Bu sanat içinde sedef ve metal de kullanabiliyoruz. Fakat, bu sanat yaygın değil, çoğu kişi bilmiyor.”
Birlikte Üretmenin Keyfi
Tarihi Kutu Han’da dört yıl önce açtıkları atölyelerinde, eşinin kazaziye sanatıyla kendi sanatını birleştiren Murat Vatan, “Dört yıldır kazaziye ustası eşimle birlikte çalışarak üretim yapıyoruz. Türkiye’de sanatla uğraşan çok az karı-koca çifti vardır. Ortaklaşa üretim yapabilmek güzel bir deneyim” diye ekliyor.
Kazaziye: Bir İpek ve Gümüş Sanatı
Kazaziye ustası Pınar Vatan, mesleği olan sınıf öğretmenliğini sürdürürken, kazaziye sanatını da tutkuyla icra ediyor. “Kazaziye sanatıyla tespih püskülleri aracılığıyla tanıştım. Bin ayar gümüşün ibrişim denilen ipek iplik üzerine çekilmesiyle hazırlanan bu sanatın kendine özgü motifleri ve düğümleri var. Günümüzde maalesef unutulmaya yüz tutmuş sanatlardan biri.”
Gelecek Nesillere Aktarma Çabası
Sanatlarını sürdüren çift, birlikte çalışmanın keyfini çıkarıyor. Pınar Vatan, “Eşimle birlikte çalışarak güzel işler çıkarıyoruz. Emekli olduktan sonra kurslar vererek öğrenci yetiştirmek istiyorum. Sanatların devamı için kursların yaygınlaşması gerektiğine inanıyorum.” diyor.
