TCMB’nin Faiz Uygulamaları
Mahfi Eğilmez TCMB’nin bankalarla borçlanma ve borç verme ilişkisini yönlendiren iki ana uygulaması vardır: Gecelik borç verme ve haftalık repo ihalesi yoluyla borç verme. 21 Mart 2025’e kadar TCMB, gecelik borçlanmalarda bankalara yüzde 41 faiz uyguluyor, bankalardan aldığı borçlara ise yüzde 44 faiz uyguluyordu. Bu oranlar arasında oluşan fark faiz koridoru olarak adlandırılır.
Faiz Koridoru ve Politika Faizi
Bir ay öncesine kadar TCMB, gecelik borç verme uygulamasını kullanmıyor, sadece haftalık repo ihalesiyle borç veriyordu. Bu yolla verilen borca uygulanan faiz politika faizi olarak bilinir. 21 Mart itibarıyla bu oran yüzde 42,5 idi.
Yapılan Değişiklikler
21 Mart günü olağan dışı bir toplantı sonrası TCMB, gecelik borç verme faizini yüzde 46’ya çıkararak haftalık repo ihalesini askıya aldı ve gecelik borç verme sistemini öncelikli hale getirdi. Böylece TCMB, dünya genelinde politika faizi olarak bilinen yüzde 42,5 oranını geride bırakarak yüzde 46 gecelik faizini bir nevi politika faizi haline getirmiş oldu.
Eleştiriler ve Yorumlar
Ben, bu konuda eleştirilerde bulundum, TCMB’nin faiz artırmamış gibi görünmesinin itibar kaybettireceğini belirttim. 18 Nisan’da TCMB, gecelik borç alma faizini yüzde 44,50’ye, gecelik borç verme faizini ise yüzde 49,00’a yükseltti. Ayrıca haftalık repo ihalesiyle borç verme faizini yüzde 46’ya çıkardı.
Sonuçlar ve Değerlendirme
Bu düzenlemeyle TCMB, gecelik borç verme uygulamasından vazgeçip haftalık repo ihalesiyle borç vermeye geri döndü. Dünya listelerinde TCMB politika faizi yüzde 46 olarak güncellendi. İlk bakışta faiz oranı değişmemiş gibi görünse de gerçekte faizde hafif bir düşüş oldu. Çünkü gecelik yüzde 46 faiz yıllık bileşik olarak hesaplandığında haftalık yüzde 46 faizden daha yüksektir.
Bu değişiklikle TCMB’nin itibarını koruyarak doğruya döndüğünü düşünüyorum. Merkez bankalarının sürpriz yapmaması, değişiklikleri önceden açıklaması ve ileriye dönük rehberlik yapması önemlidir. Bu yazı Mahfi Eğilmez‘in kişisel blogundan alınmıştır.
